ketels
ghendi’s
Sumatra
Het bekendste stukje koper is wel dit Sumatraanse keteltje. Sumatraans koperwerk is meestal te herkennen aan de opgelegde versieringen . Deze zijn dus niet in het koper gehamerd maar liggen er bovenop. De voet is opvallend hoog en duidt erop dat het de bedoeling was dat de vloeistof niet te heet te werd. Verder valt op dat de versieringen op de tuit grillig en a- symetrisch is. Dit is een heel oude vorm.
Herkomst: Padangse bovenlanden
Een laag keteltje uit Sumatra zie je niet zo vaak, meestal hebben ze een hoge voet. De rest lijkt weer wel op de klassieke Sumatraanse ketel. Op vallend is het mooie hengsel dat in dit geval bestaat uit in elkaar gedraaide slangen.
Gendhi's (waterflessen) behoren wel tot de meest karakteristieke voorwerpen uit het oude Indië. Veel sumatraanse gendhi's hebben geen schenktuit ,maar deze rechts wel. Ook is hij rond en niet hoekig. Je zou dus kunnen zeggen dat de vorm van deze fles javaans is, terwijl de decoratie sumatraans is. We zien iets wat op een kip lijkt, terwijl er onderop een naga te zien is.
Ze zijn pas compleet als ze met z'n drieën zijn. Links het gastenverblijf , midden het eigenlijke huis, en rechts de (rijst)voorraadschuur , zo zag ook de traditionele woning er uit.
Vrij bekend ook zijn deze Sumatraanse huisjes, maar of ze ook een praktische functie hadden, of alleen voor decoratie waren weet ik niet. Het zijn in ieder geval geen wierookbranders, zoals een bekend veilinghuis laatst beweerde.
Algemene kenmerken van Sumatraans koper zijn:
De decoratie is niet gesciselleerd, zoals bij het Javaanse koperwerk, maar ligt er bovenop. Dit werd bereikt door bij het wasmodel een extra laag op het model te plakken. Sumatraans koperwerk is doorgaans lichter van gewicht dan Javaans.
Dit is een mooi voorbeeld van de stijl van de Padangse Bovenlanden
Dit is wel de meest voorkomende Sumatraanse ghendi. De hals is van gedraaid koperwerk, de onderste helft is uit losse platen samengesteld. Het geheel straalt een expliciet Sumatraanse sfeer uit.
olielampen
Bord, Atjeh 19- e eeuw
Tjarano, Padangse Bovenlanden, Sumatra
Kom, Minangkabau
sirihdozen
Een bord als dit werd meestal niet gebruikt om van te eten, maar om eten te serveren. Het is zoals zoveel sumatraans koperwerk opengezaagd en de punten aan de rand geven aan dat het van Atjeh komt. Voorts zie je in het bord concentrische circels gegraveerd, wat je vaker ziet op het gebruiksoppervlak van het object.
Als je op reis ging nam je natuurlijk je Sirih mee en dat deed je dan in een klein sirihdoosje. Hier zie je een aantal sirihdoosjes uit de negentiende eeuw. Van binnen zijn ze vaak voorzien van enkele vakjes voor de diverse onderdelen van de sirih en ze zijn allemaal zo'n 15 cm.lang.
De binnenzijde laat de vakverdeling zien met links het deel voor de kalk (kapur)
Een olielamp uit Sumatra is aanmerkelijk lichter van gewicht dan de javaanse. Dit is een gevolg van de ander produktiemethode. De Sumatraanse lamp wordt uit de diverse los gefrabriceerde elementen samengesteld , terwijl de javaanse uit een stuk worden gegegoten. Opvallend is natuurlijk het vogeltje, dat voorkomt bij zowel Javaans als Sumatraans werk. Deze lamp heeft weer de verhoogde voet die zo karakteristiek is voor veel Sumatraanse werk.
Waarschijnlijk niet zo oud, want hij is nogal dun.
Sirihpot Sumatra ong. 1940. h:20 cm.
Dit is een van een stel vazen uit Sumatra, die goed laat zien hoe de techniek uit Sumatra is. Ieder vlak van deze achtkantige vaas wordt apart gegoten en later aan elkaar gezet. De decoratie zit al in de gietvorm, en wordt er dus niet zoals bij Javaans koperwerk, er later ingeslagen. Die gietvorm is weer een afgietsel van een model dat uit was gemaakt is. Deze techniek noemen we "a cire perdu".
Deel van kaststel Sumatra ca.1920
Een oude staande olielamp was een dagelijks gebruiksvoorwerp. Deze heeft twee armen, wat niet zoveel voorkomt. Waarschijnlijk heeft er een dekseltje opgezeten. Ze brandden op palmolie met een lontje.
Een ander mooi atjeh- bord met een karakteristieke uitgezaagde rand.
Ook deze Sumatraanse kom laat goed zien dat de decoraties erop liggen. De gekrulde bladmotieven onder de rand zijn van een zeer oude origine (Mojapahit) en typisch voor de Minangkabau
Een opvallende doos omdat de decoratie gedreven is, en niet geciseleerd zoals meestal het geval is. Je kan dat dan zien aan de binnenkant van het deksel. De versiering is bijzonder mooi.
Dit schild uit Atjeh is uiterst decoratief.Karakteristiek zijn de grote knoppen met daar weer een ster omheen. Het is niet meer dan 35 centimeter in doorsnede. Waarschijnlijk had het vooral een ceremoniele functie want het is, zoals vaker bij sumatraans koper, vrij kwetsbaar.
Schalen als deze, Tjarano's genaamd,worden door de Hindoe's in Bali gebruikt als offerschalen. Maar deze komt uit Sumatra , dus is het waarschijnlijk een sirihschaal. Sommige decoraties zijn uitgezaagd. (ajour) De orginele Tjarano’s zijn altijd deelbaar.
Een Sumatraanse sirihpot met de bekende opgelegd decoratie, en een vrucht als dekselknop. Hij heeft een onmiskenbare Islamitische uitstraling, of zo u wilt arabisch, wat je vaker tegenkomt bij sumatraans koper.
Deze ronde bollen zijn ook Sumatraanse sirihdozen. Je ziet ze vrij vaak, soms zonder voetje. Dan hebben ze twee ringetjes bij de rand om aan je gordel mee te nemen.
detail