Ook dit is Art Deco.  De lichte stylering verhoogt de expressiviteit. Ook hier slanke ledematen en verlengde vingers.  Daarnaast is de wijze waarop het textiel gedrapeerd is karakteristiek. 

Een flinke neus wordt altijd gewaardeerd, het is een van de schoonheidsidealen.

Dit soort alledaagse thema’s, zoals de dame met de fruitmand werden pas in de jaren 30 populair , eerst bij de indo-europeanen en later bij de toeristen

MarktPlaats staat vol met beelden zoals deze dame links van een bedenkelijke kwaliteit.

Een variant van het Balinese Art Deco is de Pitah Mahi school. Dat was een groep handwerkslieden die zich in de jaren 40 achter de Oostenrijkse kunstenaar Walter Spies schaarde.

Dat het ook beter kan laten deze voorbeelden zien.

De meeste beeldjes 

 zijn uit de

 periode 1940- 1950.

Heel bekend is dit Barongmasker. Het wordt nog steeds gebruikt bij de bekende Balinese dansvoorstellingen, maar is ook en geliefd souvenir. Dat is een mooie combinatie. Hiernaast een masker dat zo uit Disneyland lijkt te komen. Niets is minder waar, het is een Balinees fabeldier

Dit geverfde houtsnijwerk is altijd gemaakt van een zachte houtsoort.

En daar hoort dan zo'n lampekap op. Gemaakt met de techniek waar wayangpoppen worden gemaakt. Van leer dus. Geeft een prachtig schijnsel op de muur.

De oorsprong van de maansverduistering.

Garuda is misschien wel het bekendste Indonesische symbool, dankzij de nationale luchtvaartmaatschappij die zo heet.

Ook in het wapen van Indonesie komt hij voor, hoewel het een Hindoeistish symbool is. Hij spreekt dus nog steeds tot de verbeelding, dit rijdier van de de god Vishnu.  Als houtsnijwerk behoort hij waarschijnlijk tot de meest spectaculaire Indonesische kunstuitingen.

Een kleine blankhouten versie, in de meest complete uitvoering; met Vishnu en een naga aan de voeten. (Jaren twintig)

Een mooi voorbeeld is dit thema links.

 Het onderwerp is niet meteen duidelijk. En meisje dat opgegeten wordt door een monster lijkt het . Wat we hier zien is de maangodin Dewi Ratih, die belaagd wordt door  Kalah Rahu.

Het beest neemt een hap uit de maan, hier verbeeld door de jongdame, met een maansverduistering als resultaat. Het Balinese woord voor maansverduistering is dan ook bulan kepangan - de maan is opgegeten.  Oorspronkelijk komt dit verhaal uit de hindoeistische Mahabharata.

Het is een bekend thema in de Balinese kunst. De uitvoering die u hier ziet is bijzonder elegant; een ranke ,enigszins gedraaide prinses, verdwijnt onversaagd in de brede muil van een primitief beest; een mooi contrast.

 De Balinese houtsnijder verdiende echter vooral zijn brood met de produktie voor de lokale markt, en daar waren de motieven altijd religieus. Het hindoeisme levert hiervoor geweldig veel materiaal. De Ramayana en Mahabharata, de verhalen en sagen waarop  het hindoeisme is gebaseerd, staat immers vol met draken en geesten en prinsen, die het allemaal verdienen om in hout afgebeeld te worden

Ook dit is een echt traditionele motief, een mooi fijn gesneden beeldje van Raksasa.

Een recente versie uit Ubud

Dit is de voet van een schemerlamp. Hij was bijzonder populair bij indische families in de jaren 60 en 70. Hij toont weer eens aan hoe inventief men is als het gaat om het toepassen van een oud ambacht op een modern gebruiksvoorwerp. Destijds beschouwde sommigen dit als kitsch, maar dan zag men de voorstelling waarschijnlijk over het hoofd. Deze bestaat uit de "Prince and Princess" of beter gezegd:  Ramah en Shinta, de twee klassieke geliefden uit de Ramayana.

Er zijn vele uitvoeringen mogelijk; met of zonder Visnu, staand op een Naga, of een schildpad. De schildpad is weer een symbool voor de Aarde.

Een oude uitvoering uit het einde van de negentiende eeuw.

Uit Java komt houtsnijwerk zoals dit kistje. Het is een typisch voorbeeld van  Japara  snijwerk, dat altijd ongekleurd is. In Japara maakte men vooral gebruiksvoorwerpen zoals (naai)kisten en naai- en theetafels. Dit kistje is van een mooie kwaliteit en gedecoreerd met twee wayang poppen , ook toen al het symbool bij uitstek voor Indonesie. Bij menige Indische oma kom je nog Japara houtsnijwerk tegen, maar het was ook een heel populair souvenir bij Nederlandse militairen tijdens de politionele acties..

Ook uit Japara kwam dit krantenrekje. Mogelijk heeft hier de Preangerbode wel ingezeten. Leuk aan dit rekje zijn de wapens van Nederland  en een verzonnen wapen van Indonesië, maar wel weer geflankeerd door de nederlandse leeuwen.

Dit rekje dateert uit de jaren 50.

Het snijwerk uit de nederlandse periode had  soms een keurmerk ,zoals deze.

Deze javaanse miniaturen dateren uit de jaren dertig en worden nu niet meer gemaakt. Ze stellen meestal straatfiguren voor . Onder andere een straatverkoper (klontong) die op zijn portable fornuis in drie minuten een bamisoepje voor je maakt, en links een Djamu (kruiden) verkoopster. Dit soort figuren zijn erg gezocht.  Ze zijn vrij gedetailleerd.

Links een leuke krisdrager uit Semarang. Vrij grof, maar wel expressief, Rechts een dansmasker uit Java, zoals gebruikt werd bij een Wayang Wong voorstelling.(zie onze 

wayang pagina ). Ook Bali kent dit soort maskers.

Opvallend  is dat je door  de hele archipel deze echtparen tegenkomt. Over de balinese bruidsbeelden (links) is niet veel bekend, maar over de javaanse versie ervan (midden) destemeer.  

Zij heten Loro Blonyo , wat zoiets betekend als "onafscheidelijk paar" en spelen een rol bij de huwelijksplechtigheid.  Op die dag  neemt het echtpaar in spe plaats links en rechts bij het voeten einde van het huwelijksbed. Zij zitten daar enige uren roerloos en ernstig. In het hindu geloof ,waar dit gebruik vandaan komt , neemt men aan dat ieder huwelijk een herbeleving is van het scheppingsverhaal. En op dat moment zijn de beide huwelijkspartners niemand minder dan Dewi Sri en Sodano, twee hindu goden. Na deze plechtigheid wordt de plaats van het echtpaar ingenomen door deze twee vervangers , de Loro Blonjo. Zijn zullen ervoor zorgen dat het huwelijk voorspoedig en kinderrijk zal zijn. Ze zullen ten allen tijde een representant blijven van zowel  het getrouwde echtpaar als hun goddelijke tegenhanger.   Rechts ziet u en stel voorouderbeeldjes uit Flores. Geheel anders in stijl en achtergrond  en toch weer een echtpaar.  Het huwelijk geldt dus  overal als het belangrijkste moment uit je leven. Geboorte en dood zijn van minder belang, ze zijn immers onvermijdelijk. Het huwelijk daarentegen is een keuze, een moment waarop je zowel je tradities bevestigt als je nageslacht veilig stelt. 

Het spreekt vanzelf dat je zo'n paar beeldjes nooit mag scheiden , want dan overkomt je groot ongeluk.

Sumatra

 Het Balinese houtsnijwerk was kwalitatief  verreweg het beste wat er in Indonesie gemaakt werd, maar de  Batakkers op Sumatra zijn wat mij betreft nummer twee. Batakkers waren grote mystici en tovenaars. Hier drie(recente) beelden van de Batakkers.

Heel beroemd zijn ook hun tovenaarsstokken. Ze zijn dan ook nu nog een gewild object bij verzamelaars.  

Rechts een stel voorouders en hieronder een medicijnpot.  Ik zie vier mannetjes en twee singahoofden. Wat hierbij opvalt is de bijna overdreven decoratie, iets wat vaker voorkomt bij hun snijkunst. De motieven zijn meestal zeer oud en stammmen uit de periode van voor de Islam en budhisme, animistisch dus.